Kako bi istraživanja javnog mnjenja učinili transparentnijim i bližim građanima, te povećali povjerenje u istraživanja uopšteno, Metrics agencija je održala prezentaciju rezultata istraživanja koje agencija Metrics vrši u kontinuitetu, te se time izdvaja od organizacija koje svoje rezultate predstavljaju isključivo u izbornoj kampanji. Dodatno, prezentacija se održava godinu dana nakon opštih izbora u BiH na kojima je jedino agencija Metrics javno objavila projekciju rezultate prije izbora i uspješno predvidjela pobjednika izbora za obje inokosne funkcije u Srpskoj, kao i za Narodnu skupštinu.
Sprovedeno je telefonsko (CATI) istraživanje u periodu od 18. do 24. septembra 2023. na nacionalno reprezentativnom uzorku od 1200 punoljetnih ispitanika, na teritoriji Republike Srpske. Referentne vrijednosti za reprezentativnost uzorka određene na osnovu zvaničnih podataka Republičkog zavoda za statistiku Republike Srpske.
Uzorak je stratifikovan prema polu, godinama, obrazovnoj i radnoj strukturi stanovništva u Srpskoj. Struktura uzorka je usklađena sa stanjem populacije.
INFORMISANJE
Na pitanje na koji način se najčešće informišu o dešavanjima u Srpskoj, 47% ispitanika navodi televiziju, koja u kontinuitetu drži primat. Međutim, smanjuje se razlika između televizije i internetskih portala, koji su primarni izvor informacija o društvenim zbivanjima u Srpskoj za 34% ispitanika. Kada je riječ o televizijama koje preferiraju, od ispitanika koji su se izjasnili za jednu od tri najveće domaće televizije, njih 47% bira RTRS, 38% bira BN TV, dok 15% ispitanika bira ATV.
SRPSKA I SVIJET
Na pitanje o tome koje zemlje trenutno vide kao prijatelje Srpske, pored Srbije, ispitanici su u najvećoj mjeri naveli Rusku Federaciju (46% onih koji su odgovorili). Pored Rusije, 15% njih izabralo je i Mađarsku, dok jednak procenat i Kinu smatra prijateljem Srpske. Sa 8% slijedi Crna Gora, zatim Grčka sa 6%, dok ostale ponuđene zemlje imaju ispod 3%.
Kada govorimo o saradnji sa drugim zemljama, 33% ispitanika smatra daje primat ekonomskoj saradnji sa drugim zemlja, dok tek 7% smatra da je politička saradnja bitnija od ekonomske. Preko polovine, odnosno 53% ispitanika, smatra da su podjednako važne i politička i ekonomska saradnja. Na ovo pitanje je 7% ispitanika odbilo ili nije znalo dati odgovor.
ŽIVOT U SRPSKOJ
U odnosu na naša ranija istraživanja, primjetno je povećanje optimizma među stanovnicima Srpske. Na pitanje „Da li smatrate da će Republika Srpska u narednih pet godina biti bolje mjesto za život nego što je to sada?“ čak 49% stanovništva ima pozitivan odgovor (21% „sigurno da“ i 28% „vjerovatno da“), naspram 29% onih koji smatraju da će biti lošije stanje od trenutnog. Da će stanje ostati nepromijenjeno smatra 9% ispitanika, dok njih 8% nema stav, a 5% odbija da odgovori na ovo pitanje. Tokom istraživanja sprovedenih u prethodne dvije godine, broj pesimističnih ispitanika je blago prednjačio u odnosu na optimistične. Ova promjena može se pripisati različitim unutrašnjim i vanjskim faktorima, od jenjavanja pandemije koronavirusa, preko manjeg medijskog fokusa na rat u Ukrajini, do usporavanja inflacije koja je obilježila 2022. godinu i početak 2023.
Upravo je inflacija, praćena nedostatkom kupovne moći zbog niskih plata i penzija, i dalje ključni problem za građane Srpske koji smo identifikovali u istraživanju. Od ponuđenih opcija, gotovo trećina ispitanika vidi inflaciju kao najveći problem za život u Srpskoj, dok 21% njih navodi nivo plata i penzija kao vodeći problem. Slijedi korupcija sa 20%, te nezapolenost i nedostatak prilika za posao sa 16%. Ono što predstavlja promjenu u odnosu na ranija istraživanja jeste činjenica da su direktni ekonomski problemi znatno izraženiji od drugih, poput javne infrastrukture, obrazovanja i zdravstvene zaštite, te položaja Srpske u odnosima sa Federacijom BiH i zapadnim zemljama. Svi ovi navedeni problemi okupiraju pažnju oko 3% stanovništva, pojedinačno.
UNUTRAŠNJA POLITIKA
Utisak o trenutnoj Vladi Republike Srpske predvođenoj premijerom Viškovićem je uglavnom neutralan. Da je ovaj sastav vlade isti kao i raniji smatra 35% ispitanika. Podjednako, po 18%, smatra da je ona bolja nego ranije i lošija nego ranije, s tim da četiri procentna poena odlaze na one koji smatraju da ipak treba pustiti ovu vladu da završi svoj mandat, dok četrnaest procentnih poena odlazi na ispitanike koji smatraju da je vlada loša i treba rekonstrukciju.
Imajući u vidu da se u javnom diskursu često spominje nedostatak novih lica u politici, pokušali smo da profilišemo „idealnog kandidata“ za glasače u Srpskoj. Ocjenjujući koliko im je važno, od 1 do 5, da kandidat ima navedene karakteristike, ispitanici su poredali poželjnost istih na sljedeći način:
Konačno, pitali smo stanovnike Srpske kojoj bi stranci povjerili svoj glas u slučaju da se sutra održavaju izbori za Narodnu skupštinu Republike Srpske. Kao i u ranijim istraživanjima, SNSD je zadržao vodeću poziciju. U opozicionom bloku dolazi do preslagivanja, imajući u vidu da novoosnovani Narodni front Jelene Trivić bira 9% ispitanika, što ga pozicionira između SDS i PDP. Ostale stranke gravitiraju na granici cenzusa od 3%, što je uobičajeno za ankete koje se rade van izbornih godina. Praksa pokazuje da čak i oni koji su u anketama ispod, ali blizu granice cenzusa, uspiju u posljednjim sedmicama izborne kampanje da „prebace“ 3% podrške. Zbirno, ove stranke, koje sa nalaze u oba bloka, broje 17%. Dobijeni rezlutati se odnose samo na ispitanike koji su se izjasnili da bi izašli na izbore.
